Dù là ai khi mới tiếp xúc với lập trình cũng sẽ đặt ra câu hỏi “Nên học ngôn ngữ lập trình nào đầu tiên?”. Nếu tìm trong các nhóm hoặc cộng đồng nhà phát triển, bạn ngay lập tức sẽ nhận được hàng nghìn câu trả lời. Nhưng hãy tỉnh táo để nhận ra một điều: “tín đồ” của ngôn ngữ nào thì sẽ bình chọn cho ngôn ngữ đó – thứ mà chính họ đang sử dụng hàng ngày. Thay vì nghe theo một cách cảm tính, hãy đọc bài viết này để biết
1. JavaScript
Bạn khó thể trở thành software developer mà không dùng đến JavaScript. Đây
là lý do Java được đứng đầu tiên trong danh sách các ngôn ngữ lập trình thích hợp cho
người mới bắt đầu.Theo khảo sát gần đây trên Stack Overflow –“phao cứu sinh” của developer thì JavaScript là ngôn ngữ phổ biến nhất được sử dụng rộng rãi trong vòng những năm qua. Số lượng nhà phát triển sử dụng JavaScript tính riêng năm 2019
rơi vào khoảng 67.8% trong tổng số người được hỏi. Lý do khiến JavaScript trở thành ngôn ngữ lập trình được yêu thích nhất là bởi nó thân thiện, tăng độ mượt cho người dùng khi tương tác trên trang website. Cơ hội việc làm cho người học JavaScript cũng được đánh giá là rất rộng mở, rất tiềm năng.
Mức độ: Dễ vừa phải, Đánh giá 4/5.
Cơ hội làm việc: Rất lớn, Đánh giá 4.5/5.
Ưu điểm:
- Có thể dịch bằng HTML
- Dễ học hơn, nhanh, nhẹ hơn các ngôn ngữ lập trình khác
- Dễ phát hiện lỗi hơn nên dễ sửa hơn
- Có thể được sử dụng để kiểm tra input, giảm thiểu việc kiểm tra thủ công khi truy xuất qua database.
Nhược điểm:
- Không có bản sao hoặc phương pháp tương đương
- Chỉ cho phép đơn thừa kế (không kế đa kế thừa được)
- Khi code thực hiện trên máy người dùng, nhiều người chọn tắt JavaScript do sợ bị khai thác cho mục đích xấu
- Có thể được thông dịch khác nhau bởi các trình duyệt khác nhau
2. Python
Có rất nhiều khảo sát sẽ đặt ngôn ngữ lập trình này ở các vị trí thấp hơn nhưng Python xứng đáng nằm ở vị trí thứ 2 hơn cả. Thậm chí, Python còn có thể đứng TOP đầu bảng trong khảo sát của PYPL.
Vì sao?
Python là ngôn ngữ thân thiện với người sử dụng, mọi cú pháp đều rõ ràng trực quan. Ngôn ngữ này còn được đánh giá là tương đồng với tiếng Anh, không quá khó để làm quen nếu bạn là người mới. Tuy nhiên, Python cũng là ngôn ngữ nổi tiếng về sự chặt chẽ, nhanh và mạnh, có mặt ở mọi hệ điều hành. Với những người có hướng theo đuổi con đường trở thành Back end developer thì Python là sự lựa chọn tốt nhất. Đây là ngôn ngữ lập trình giúp nhà phát triển có được thu nhập đứng thứ 2 tại Mỹ (khoảng $107.000/năm).
Mức độ: Dễ học. Ngôn ngữ tốt nhất cho người mới bắt đầu. Đánh giá: 5/5.
Cơ hội làm việc: Rất lớn! Đánh giá: 5/5.
Ưu điểm:
- Cú pháp ngắn gọn, cấu trúc rõ ràng.
- Tốc độ xử lý siêu nhanh.
- Có trên tất cả các nền tảng hệ điều hành từ MS – DOS, UNIX, Mac OS, Windows và Linux…
- Tương thích tốt với Unix, third-party software, hardware với số lượng thư viện khổng lồ (400 triệu người sử dụng).
Nhược điểm:
- Không phù hợp với máy tính di động
- Chậm hơn vì đây là một ngôn ngữ lập trình được giải thích
- Lớp truy cập cơ sở dữ liệu có phần chưa trưởng thành
- Threading không tốt vì Global Interpreter Lock
3. C/C++
“Old is gold” nghĩa là “cũ nhưng vẫn còn nguyên giá trị”, ngôn ngữ lập trình C đã chứng minh câu nói này là hoàn toàn chính xác.
Ra mắt vào cuối năm 1970, C đã mang đến đóng góp to lớn cho nền lập trình trên toàn thế giới. Ngôn ngữ C đem đến nguồn cảm hứng cho sự ra đời của các ngôn ngữ khác, bao gồm
Java, Objective-C, C#…
Thậm chí cho đến ngày nay, mỗi khi cần xây dựng 1 ứng dụng high-performance thì C vẫn là sự lựa chọn hàng đầu.
C++ là ngôn ngữ lập trình định hướng đối tượng được phát triển dựa trên C. Đây cũng chính là lý do giúp nó vượt mặt những ngôn ngữ khác để trở thành sự lựa chọn khi các nhà phát triển muốn thiết kế các ứng dụng cao cấp.
Có một thời gian, mọi người cho rằng C++ sẽ sớm bị lãng quên nhưng trên thực tế là nó
vẫn đang tồn tại và có những bước tăng trưởng mới. C++ thường được dùng để phát triển các ứng dụng ảo gaming, VR, đồ họa máy tính…
Mức độ: Dễ vừa phải để học. Đánh giá 3 / 5.
Cơ hội làm việc: Trung bình! Đánh giá 3,5 / 5.
Ưu điểm
- Tính tương thích cao
- Cú pháp rất gần với suy nghĩ logic nên việc viết code khá nhanh và đơn giản
- Đa mô hình và có nhiều thư viện (tính năng gần giống với các plug-in)
Nhược điểm
- Cú pháp phức tạp
- Hệ thống hướng đối tượng kém hiệu quả hơn so với các ngôn ngữ lập trình dựa trên OOP khác
- Không có khả năng tự dọn rác, cấp phát bộ nhớ động
- Lo lắng về vấn đề tràn bộ đệm và hỏng bộ nhớ
4. Java
Nếu có người nào hỏi tại sao lại chọn Java thì câu trả lời ngắn gọn là “viết một lần chạy mọi nơi”. Code Java làm việc tốt trên tất cả các thiết bị và hệ điều hành, miễn là được cài đặt Java Runtime Environment.
Chỉ riêng khảo sát của TIOBE vào tháng 10/2019, Java với 16.884% lượt bình chọn đã
lọt vào TOP 1 ngôn ngữ lập trình đáng học nhất.
Học Java rất đơn giản mà không mất bất kỳ chi phí nào. Cộng đồng người sử dụng hùng
mạnh cả về số lượng lẫn chất lượng. Bạn sẽ không có cảm giác mình bị bỏ rơi.
Theo khảo sát nhanh của BICTweb tại Việt Nam, lập trình Java luôn là 1 trong các kỹ năng được mọi công ty săn đón và trả lương cao nhất. Có thể lên tới $3000 cho vị trí Senior
Java Developer.
Cơ hội việc làm cho các lập trình viên Java cũng hết sức phong phú với hàng trăm vị trí tuyển dụng, cả ở start-up lẫn các tập đoàn lớn.
Mức độ: Dễ học. Đánh giá: 4,5 / 5.
Cơ hội làm việc: Rất lớn! Đánh giá: 5 / 5.
Ưu điểm
- Java rất dễ dàng tìm hiểu
- Java là một ngôn ngữ lập trình định hướng đối tượng
- Số lượng hàm dùng sẵn của Java rất phong phú
- Bộ sưu tập mã nguồn mở cũng phong phú
- Các công cụ phát triển mạnh mẽ như Netbeans, Eclipse
- Java là nền tảng độc lập
- Hỗ trợ tài liệu xuất sắc – Javadocs
Nhược điểm
- Thiếu các mẫu để tạo được cấu trúc dữ liệu có chất lượng cao
- Quản lý bộ nhớ rất đắt tiền
- Chậm hơn các ngôn ngữ lập trình được biên dịch tự nhiên, như C và C ++
5. Go programming language
Go hay còn được gọi là Golang, là 1 ngôn ngữ lập trình được xây dựng bởi Google. Go cung cấp hỗ trợ cho đa luồng nên nó đang được sử dụng bởi rất nhiều các công ty phụ thuộc vào hệ thống phân tán. Go được sử dụng rộng rãi ở các công ty khởi nghiệp trong Thung lũng Silicon. Tuy nhiên, nó vẫn chưa được thông qua bởi các công ty/công ty khởi nghiệp Ấn Độ. Những ai muốn tham gia 1 công ty khởi nghiệp ở Thung lũng chuyên về các hệ thống cốt lõi thì cần thành thạo Golang.
Mức độ: Dễ vừa phải để học. Đánh giá: 3 / 5.
Cơ hội làm việc: Trung bình! Đánh giá: 2,5 / 5.
Ưu điểm:
- Được hỗ trợ bởi Google
- Là 1 ngôn ngữ tĩnh (statically -typed) làm cho nó an toàn hơn
- Thư viện tiêu chuẩn, đầy đủ cung cấp các chức năng sẵn có để làm việc với kiểu nguyên thủy
- Lý tưởng để xây dựng các SPA (ứng dụng một trang)
- Tài liệu thông minh
- Rất nhanh vì nó được biên dịch thành mã máy
Nhược điểm:
- Sự vắng mặt của một máy ảo làm cho các chương trình phức tạp trở nên kém hiệu quả hơn
- Giao diện ngầm, thiếu tính linh hoạt và không có thư viện GUI
- Hỗ trợ thư viện thiếu điều kiện
6. R
Ngôn ngữ lập trình R là 1 trong những ngôn ngữ lập trình được sử dụng phổ biến nhất cho Data Analysis and Machine Learning. R cung cấp 1 framework tuyệt vời với các thư viện tích hợp để phát triển những thuật toán Machine Learning mạnh mẽ. R cũng hay được sử dụng cho tính toán thống kê chung, đồ họa. R được áp dụng tốt bởi các doanh nghiệp. Nếu bạn muốn tham gia nhóm Analytics của 1 tổ chức lớn thì bạn nên học R.
Mức độ: Dễ vừa phải để học. Đánh giá: 3 / 5.
Cơ hội làm việc: Rất lớn! Đánh giá: 4 / 5.
Ưu điểm
- Khả năng chạy liền mạch trên những hệ thống hoạt động khác nhau
- Hoạt động, cộng đồng mọc lên như nấm
- Là nguồn mở miễn phí dễ thực hiện các chỉnh sửa theo yêu cầu
- Ngôn ngữ phân tích thống kê toàn diện
- Hệ sinh thái trọn gói mạnh mẽ
Nhược điểm
- Tính năng bảo mật thấp
- Không có hướng dẫn lập trình khắt khe
- Quản lý bộ nhớ kém
- Chất lượng của 1 số gói chỉ là phụ
7. Swift
Swift là ngôn ngữ lập trình tổng hợp, đa mục đích với mã nguồn mở, dùng phát triển các ứng dụng Mac OS, iOS.
Thiết kế của ngôn ngữ lập trình Swift chịu ảnh hưởng nhiều từ Ruby, Python – rất thân
thiện và tạo cảm giác vui vẻ cho người dùng.
Mặc dù phát triển dựa trên cấu trúc của Objective-C nhưng Swift được đánh giá là
nhanh, an toàn hơn và dễ đọc, dễ dùng.
Hạn chế khi bạn muốn trở thành Swift developer vì bạn khó có thể học hỏi từ những tài năng xung quanh mình. Vì hầu hết mọi người đều theo đuổi các ngôn ngữ lập trình khác. Khảo sát gần nhất cho thấy, chỉ có 8.1% trong tổng số 78.000 người phản hồi nói rằng họ đang sử dụng Swift.
Mức độ: Dễ vừa phải để học. Đánh giá 3,5 / 5.
Cơ hội làm việc: Rất lớn! Đánh giá 4 / 5.
Ưu điểm
- Tốc độ xử lý nhanh
- Code ngắn, dễ đọc và giúp đẩy nhanh quá trình phát triển ứng dụng
- Swift là mã nguồn mở
- Quản lý bộ nhớ tốt hơn
Nhược điểm
- Hỗ trợ nguồn lực cộng đồng hạn chế
- Hơi không ổn định do thường xuyên cập nhật
- Không hỗ trợ cho các dự án cũ, chỉ có thể được sử dụng cho các ứng dụng iOS 7 trở lên
8. PHP
PHP (viết tắt hồi quy của Hypertext Preprocessor) là ngôn ngữ lập trình đa mục đích. Cụ thể, PHP là ngôn ngữ kịch bản mã nguồn mở, chạy ở phía server và được dùng để tạo ra các ứng dụng web. Mã lệnh PHP có thể được nhúng vào trong trang HTML 1 cách dễ dàng, nhờ sử dụng cặp thẻ PHP.
Ban đầu, PHP chỉ với một mục đích là theo dõi truy cập đến trang cá nhân của Rasmus (người tạo ra ngôn ngữ PHP). Nhưng đến nay, có 83% trong tổng số hơn 10 triệu website trên thế giới đều sử dụng PHP.
Mức độ: Dễ học. Đánh giá: 4,5 / 5.
Cơ hội làm việc: Rất lớn! Đánh giá 4,5 / 5.
Ưu điểm
- Sử dụng miễn phí
- Cấu trúc đơn giản
- Thư viện phong phú, cộng đồng hỗ trợ nhau mạnh mẽ
- Cơ hội việc làm lớn, mức lương khá cao
Nhược điểm
- Phát triển trang web hoàn toàn bằng PHP chậm hơn so với việc sử dụng các tùy chọn khác
- Thiếu về mặt bảo mật
- Xử lý lỗi kém
- Yêu cầu mở rộng đến một mức độ lớn hơn
9. C#
C# là ngôn ngữ lập trình định hướng đối tượng “quyền lực”, được phát triển bởi Microsoft năm 2000. Ngôn ngữ này được xem là bước đệm khởi đầu cho kế hoạch .NET của họ.
Các tính năng của C# rất đa dạng, tạo sự thuận tiện cho người mới bắt đầu. C# cũng
được đánh giá là có tính bảo mật cao.
Tóm lại C# là sự lựa chọn hoàn hảo để phát triển web, ứng dụng desktop và nó cũng chứng minh được sức mạnh của mình trong việc phát triển game VR, 2D và 3D.
Mức độ: Dễ vừa phải để học. Đánh giá: 3,5 / 5.
Cơ hội làm việc: Đánh giá: 2,5 / 5
Ưu điểm
- Cải tiến các khuyết điểm của C/C++ như con trỏ, hiệu ứng phụ,…
- Dễ dàng tiếp cận, phát triển.
- Được sự chống lưng của .NET Framework.
- Tương tác với database dễ dàng
Nhược điểm
- Hầu như tất cả những biến là tham chiếu, phân bổ bộ nhớ được ẩn bằng cách sử dụng trình thu gom rác
- Giải quyết các lỗi đòi hỏi chuyên môn và kiến thức nghiêm túc
10. Ruby
Ruby là ngôn ngữ lập trình định hướng đối tượng được sáng tạo năm 1993 bởi Yukihiro Matz Matsumoto. Với niềm tin rằng mục đích của cuộc sống là hạnh phúc, Ruby ra đời nhằm giúp công việc lập trình trở nên dễ dàng hơn.
Ruby trở nên phổ biến nhờ ruby on rails -framework mã nguồn mở được thiết kế để phát triển các ứng dụng ruby và cho phép chúng chạy như một trang web thực sự
Mức độ: Dễ vừa phải để học. Đánh giá 3 / 5.
Cơ hội làm việc: Trung bình! Đánh giá 3,5 / 5.
Ưu điểm
- Chất lượng code cao hơn so với những ngôn ngữ khác
- Có thư viện cho các tác vụ phổ biến
- Cập nhật các phiên bản gỡ lỗi thường xuyên
- Tính bảo mật cao
- Cộng động hỗ trợ mạnh mẽ
Nhược điểm
- Khó bảo trì
- Tính linh hoạt chậm, Ruby chậm hơn PHP khoảng 1.75~2 lần và chậm hơn Java tới 10 lần.
Tôi hy vọng bạn đã tìm thấy câu trả lời của mình cho câu hỏi “ngôn ngữ lập trình nào cần học trước?”. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào có thể viết vào bình luận bên dưới, chúng tôi sẽ giải đáp trong thời gian ngắn.
Pingback: 22 bước để xây dựng bố cục trang web hoàn hảo