AI Overview ảnh hưởng SEO thế nào? Phân tích chi tiết

Trong thời đại công nghệ 4.0, trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành xu hướng phát triển mạnh mẽ trong nhiều lĩnh vực, trong đó có SEO. Một trong những thuật ngữ đang được nhiều người quan tâm là AI Overview. Vậy AI Overview là gì? Nó hoạt động ra sao và có ảnh hưởng như thế nào tới SEO?

Google AI Overview là gì?

AI Overview (AIO) là một tính năng mới của Google, sử dụng Trí tuệ nhân tạo tạo sinh (Generative AI) để cung cấp các bản tóm tắt thông tin trực tiếp trên trang kết quả tìm kiếm (SERP). Mục tiêu chính của AIO là mang đến trải nghiệm tìm kiếm tối ưu, giúp người dùng nhanh chóng nắm bắt thông tin mà không cần truy cập nhiều trang web.

Khi người dùng tìm kiếm một truy vấn, AI Overview sẽ tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn uy tín trên web và hiển thị dưới dạng một bản tóm tắt ngắn gọn, kèm theo các liên kết dẫn đến các nguồn gốc. Ví dụ, nếu bạn tìm kiếm “Svr”, AIO sẽ tổng hợp các thông tin liên quan và trình bày một cách cô đọng.

Ban đầu, tính năng này được biết đến với tên gọi Search Generative Experience (SGE), sau đó được đổi tên thành AI Overviews and More, và chính thức ra mắt bản beta tại Hoa Kỳ vào ngày 14/05/2024. Hiện tại, AI Overview đã được triển khai tại hơn 100 quốc gia, bao gồm Vương quốc Anh, Ấn Độ, Nhật Bản, Indonesia, Mexico, và Brazil.

Bạn có thể kiểm tra tần suất xuất hiện nội dung website của mình trên AI Overview thông qua công cụ SEMRush bằng cách vào “Position Tracking”, thêm trang web và thiết lập theo dõi cho các từ khóa đã chọn.

Các tính năng nổi bật của Google AI Overview

Google AI Overview được tích hợp nhiều tính năng mạnh mẽ nhằm nâng cao hiệu quả tìm kiếm và tương tác của người dùng:

• Tối ưu tìm kiếm thông tin nhanh chóng: AIO tổng hợp và lọc thông tin tự động, hiển thị dưới dạng bảng tóm tắt trực quan, giúp người dùng nắm bắt nội dung mà không cần duyệt qua nhiều trang.
• Tùy chỉnh kết quả hiển thị theo nhu cầu: Người dùng có thể lựa chọn giữa “Tóm tắt nhanh” hoặc “Phân tích chi tiết” tùy theo mức độ thông tin mong muốn.
• Hỗ trợ lên kế hoạch thông minh: AI Overview có khả năng tạo các kế hoạch về chuyến đi, công việc, sự kiện, đề xuất địa điểm, thời gian, phương tiện, và các giải pháp thay thế linh hoạt. AI cũng theo dõi tiến trình và nhắc nhở công việc quan trọng.
• Trả lời câu hỏi phức tạp nhờ AI: Với sự hỗ trợ của Gemini AI, AIO có thể phân tích và xử lý các truy vấn phức tạp, cung cấp kết quả chính xác và nhanh chóng. Chẳng hạn, khi tìm kiếm một phòng tập yoga gần nhất, có giá tốt nhất và đánh giá cao, AI Overview sẽ phân tích ngữ cảnh và đề xuất lựa chọn tối ưu.
• Tổng hợp và cá nhân hóa kết quả tìm kiếm: AIO không chỉ tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn mà còn sắp xếp theo thứ tự ưu tiên dựa trên nhu cầu người dùng, đồng thời liên tục cập nhật thông tin và ghi nhớ thói quen tìm kiếm để cải thiện trải nghiệm cá nhân hóa.
• Tính năng nhận diện vật thể qua video: Ngoài tìm kiếm bằng văn bản, AI Overview còn có thể nhận diện dữ liệu từ video, cung cấp thông tin chi tiết về tên gọi, nguồn gốc, và công dụng của vật thể được quay.

Tầm quan trọng của AI Overview đối với SEO

AI Overview được kỳ vọng sẽ thay đổi cách Google hiển thị và cung cấp thông tin, tương tự như các đoạn trích nổi bật (Featured Snippets), dẫn đến gia tăng lượng tìm kiếm không cần nhấp chuột (zero-click searches).

Việc người dùng có thể tìm thấy thông tin trực tiếp trên AI Overview mà không cần truy cập trang web khác có thể ảnh hưởng đáng kể đến lưu lượng truy cập tự nhiên (Organic Traffic), đặc biệt đối với các trang web có thứ hạng thấp hơn so với kết quả do AI tạo sinh.

Tuy nhiên, dữ liệu từ SEMRush Sensor vào tháng 12/2024 cho thấy mức độ phổ biến của AI Overview trên hàng triệu từ khóa tại Mỹ vẫn còn khá thấp, trung bình khoảng 6.71% truy vấn tìm kiếm. Điều này cho thấy AIO chưa phổ biến như nhiều người tưởng, đặc biệt là trong phần lớn các ngành công nghiệp.

Đối với các công ty trong lĩnh vực y tế và khoa học, AI Overview có thể mang lại cơ hội mới. Nếu nội dung trang web được hiển thị nổi bật hoặc được liên kết trong phần AI Overview của Google, trang web có thể cải thiện khả năng hiển thị và tăng tỷ lệ nhấp chuột (CTR), từ đó thu hút lưu lượng truy cập chất lượng hơn. Người dùng nhấp vào các liên kết trong AIO thường có mức độ quan tâm và tương tác cao hơn với nội dung, giúp tăng lượng truy cập tự nhiên. Đây là cơ hội để các trang web tối ưu hóa nội dung và nâng cao thứ hạng tìm kiếm trong kỷ nguyên AI.

AI Overview hoạt động như thế nào?

AI Overview (AIO) vận hành dựa trên mô hình Gemini AI của Google, kết hợp với Google Search và Knowledge Graph để tổng hợp thông tin và hiển thị chúng trong kết quả tìm kiếm. Quy trình này giúp người dùng tìm thấy câu trả lời nhanh chóng mà không cần truy cập vào nhiều trang web.

Khi một người dùng thực hiện truy vấn, Google sẽ phân tích hàng loạt trang web liên quan, sau đó tạo một bản tóm tắt tổng quan kèm theo các liên kết tham khảo. Các liên kết này trong AI Overview được hiển thị nổi bật hơn so với kết quả tìm kiếm thông thường, bao gồm:

• Tên trang web
• Tiêu đề nội dung
• Đoạn trích thông tin
• Hình ảnh minh họa

AIO chủ yếu xuất hiện với các truy vấn thông tin, đặc biệt là các câu hỏi bắt đầu bằng “gì”, “khi nào”, “như thế nào”, và “tại sao”. Tuy nhiên, Google sẽ không hiển thị AI Overview cho:

• Tìm kiếm thương mại điện tử
• Các ngành rủi ro cao như tài chính, y tế, v.v.
• Truy vấn không có đủ dữ liệu (tìm kiếm địa phương)

Ảnh hưởng của AI Overview đến hành vi người dùng:

Một nghiên cứu về tìm kiếm không cần nhấp chuột cho thấy 17.9% người dùng tiếp tục thực hiện truy vấn khác sau khi hoàn tất tìm kiếm ban đầu, có thể do họ chưa tìm thấy câu trả lời đầy đủ hoặc cần tinh chỉnh truy vấn. AI Overview có thể là giải pháp giúp xử lý những truy vấn phức tạp này, cung cấp thông tin trực quan hơn, giúp người dùng tiết kiệm thời gian sàng lọc kết quả.

Tóm lại, Google sử dụng mô hình ngôn ngữ lớn để phân tích và tổng hợp thông tin từ các trang web liên quan đến truy vấn của người dùng. Quá trình này bao gồm việc xác định các nguồn đáng tin cậy, trích xuất nội dung liên quan và tạo ra bản tóm tắt ngắn gọn. Các đường link gốc được chèn dưới bản tóm tắt, giúp người dùng dễ dàng truy cập để đọc chi tiết hơn.

AI Overview ảnh hưởng đến SEO như thế nào?

Sự ra đời của Google AI Overview mang đến cả thách thức và cơ hội cho chiến lược SEO:

• Thách thức: Việc ứng dụng Google AI trong tìm kiếm khiến việc nghiên cứu từ khóa phức tạp hơn. Bạn cần tối ưu nội dung không chỉ cho tìm kiếm truyền thống mà còn cho cách Google hiển thị AIO. Ngoài ra, cần theo dõi các liên kết xuất hiện trong AIO để đánh giá mức độ hiển thị của website. Tính năng này cũng có thể làm giảm lượng truy cập tự nhiên (Organic Traffic) do AIO cung cấp câu trả lời ngắn gọn ngay trên trang kết quả tìm kiếm, khiến người dùng không cần nhấp vào website.
• Cơ hội: Nếu nội dung của bạn đáp ứng tốt tiêu chí của Google, AIO có thể trở thành cơ hội vàng để tăng traffic tự nhiên. Google sẽ ưu tiên hiển thị các nội dung chuyên sâu, có giá trị cao, đặc biệt đối với các truy vấn phức tạp. Việc xuất hiện trong các nguồn của AIO giúp trang web tăng khả năng hiển thị và củng cố độ uy tín thông tin.

Cách tối ưu nội dung để xuất hiện trên AI Overview

Mặc dù không có phương pháp tối ưu hóa cụ thể cho AI Overview, Google đã khẳng định hệ thống của họ tự động lựa chọn các trang web và liên kết phù hợp để hiển thị dựa trên các nguyên tắc tìm kiếm của Google được đề cập trong Google Search Essentials. Điều này ngụ ý rằng việc tuân thủ các tiêu chuẩn SEO tốt nhất sẽ tăng cơ hội nội dung của bạn được AI Overview chọn hiển thị, bởi Google ưu tiên nội dung chất lượng cao, chính xác và có nguồn gốc rõ ràng.

Dưới đây là một số chiến lược quan trọng để tối ưu hóa nội dung và tăng cơ hội xuất hiện trên AI Overview:

Đảm bảo website thu thập thông tin và index

Google chỉ có thể xem xét trang web của bạn cho AI Overview nếu trang đó được thu thập thông tin và lập chỉ mục. Các vấn đề kỹ thuật có thể ngăn cản quá trình này bao gồm:

• Tệp Robots.txt chặn quyền truy cập: Ngăn Googlebot thu thập dữ liệu các trang quan trọng.
• Thẻ No-index vô tình được thêm vào: Yêu cầu Google không lập chỉ mục trang.
• Lỗi 4XX (404, 403…): Cho biết các trang không tìm thấy hoặc không khả dụng.
• Cấu trúc trang web kém: Khiến Google bỏ sót các trang quan trọng.

Để khắc phục, bạn có thể sử dụng công cụ SEMRush Site Audit để phân tích trang web, xác định các lỗi liên quan đến khả năng thu thập dữ liệu và lập chỉ mục, sau đó thực hiện theo hướng dẫn sửa lỗi chi tiết.

Tập trung vào các từ khóa dài (Long-tail Keywords)

AI Overview có khả năng xử lý các truy vấn phức tạp, đặc biệt là các từ khóa đuôi dài (thường từ 4 từ trở lên). Người dùng sử dụng loại từ khóa này khi có nhu cầu rõ ràng và tìm kiếm kết quả chính xác.

Ví dụ: Thay vì “chế độ ăn kiêng”, người dùng có thể tìm “chế độ ăn kiêng giúp giảm mỡ bụng không”. Tối ưu hóa nội dung cho các từ khóa đuôi dài sẽ giúp tăng tỷ lệ nhấp chuột (CTR) do người dùng tìm thấy chính xác nội dung họ cần.

Cung cấp nội dung chất lượng

Nội dung xuất hiện trong AI Overview phải đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về chất lượng. Nội dung chất lượng cao sẽ tăng cơ hội được Google lựa chọn, từ đó gia tăng lưu lượng truy cập tự nhiên và tỷ lệ CTR. Các yếu tố quan trọng bao gồm:

• Độ chính xác: Thông tin phải chính xác, đáng tin cậy, tránh sai sót.
• Tính độc đáo: Nội dung cần có góc nhìn mới, cách trình bày sáng tạo.
• Chuyên môn: Cần được viết bởi chuyên gia hoặc người có kiến thức sâu rộng.
• Giá trị cho người dùng: Giải quyết vấn đề, câu hỏi của người tìm kiếm.

Tips: Để nội dung đạt chuẩn, hãy hợp tác với các chuyên gia, kiểm duyệt chặt chẽ trước khi xuất bản và cập nhật nội dung thường xuyên để duy trì độ tin cậy và chính xác. Đặc biệt với các nội dung YMYL (Your Money, Your Life) như tài chính, sức khỏe, pháp lý, tin tức, Google sẽ kiểm duyệt gắt gao hơn do tính chất nhạy cảm của thông tin.

Cải thiện trải nghiệm người dùng (UX)

Trải nghiệm người dùng không chỉ ảnh hưởng đến thứ hạng từ khóa SEO mà còn là yếu tố quan trọng giúp trang web của bạn có cơ hội được hiển thị trong AI Overview. Ba yếu tố cốt lõi cần tối ưu:

• Tốc độ tải trang: Trang web nên tải dưới 3 giây để giảm tỷ lệ thoát. Tối ưu bằng cách nén hình ảnh, sử dụng CDN và giảm thiểu mã JavaScript không cần thiết.
• Thân thiện với thiết bị di động: Đảm bảo website có thiết kế responsive, hiển thị tốt trên mọi kích thước màn hình mà không cần zoom hay cuộn ngang.
• Bảo mật HTTPS: Sử dụng chứng chỉ bảo mật HTTPS để mã hóa dữ liệu, bảo vệ quyền riêng tư của người dùng.

Tối ưu SEO On-page

SEO On-page là quá trình tối ưu hóa nội dung và cấu trúc trang web để giúp Google hiểu rõ hơn về nội dung của bạn, từ đó tăng cơ hội xếp hạng cao và được chọn hiển thị trong AI Overview. Các yếu tố quan trọng cần tối ưu:

• Thẻ tiêu đề (Meta title): Chứa từ khóa chính, ngắn gọn (khoảng 50-60 ký tự) và thu hút.
• Meta description: Mô tả hấp dẫn (khoảng 150-160 ký tự) để tăng CTR.
• Slug: Ngắn gọn, dễ đọc, chứa từ khóa chính (ví dụ: website.com/che-do-an-kieng).
• Thẻ Headings (H1, H2, H3…): Sắp xếp cấu trúc nội dung logic, giúp Google hiểu rõ chủ đề chính của trang.
• Từ khóa trong nội dung: Tích hợp tự nhiên, không nhồi nhét, sử dụng cả từ khóa chính và từ khóa liên quan (LSI keywords).

Sử dụng công cụ SEO Check Onpage để kiểm tra mức độ tối ưu của từng trang và nhận gợi ý cải tiến cụ thể.

Xây dựng Backlink chất lượng

Backlink (liên kết từ các trang web khác trỏ về trang của bạn) là tín hiệu quan trọng đánh giá độ tin cậy và giá trị nội dung. Trang web có nhiều backlink chất lượng sẽ có cơ hội cao hơn để xuất hiện trong AI Overview.

Các chiến lược để thu hút backlink:

• Tiếp cận các trang web cùng ngành và các bài viết có chủ đề tương đồng.
• Viết email tiếp cận chuyên nghiệp.
• Tips: Tạo nội dung dễ chia sẻ như nghiên cứu chuyên sâu, thống kê độc quyền, bài hướng dẫn chi tiết. Ưu tiên đăng bài trên các nền tảng lớn để gia tăng cơ hội nhận backlink tự nhiên. Đồng thời, cần phân tích backlink để đưa ra chiến lược xây dựng hiệu quả.

Cách ngăn nội dung xuất hiện trên AI Overview

Một số trang web có thể muốn ngăn nội dung được tóm tắt và hiển thị trên AI Overview do lo ngại về bản quyền, tính chính xác của bản tóm tắt hoặc để duy trì quyền kiểm soát cách trình bày bài viết. Mặc dù AIO là một tính năng SERP của Google và các trang web không thể trực tiếp chọn không tham gia, vẫn có một số phương pháp SEO truyền thống giúp bạn hạn chế khả năng nội dung xuất hiện trong AI tạo sinh:

• Sử dụng robots.txt để chặn Google: Tệp robots.txt cho phép bạn yêu cầu Google không thu thập dữ liệu một số trang hoặc một phần trên trang, giúp giảm khả năng nội dung được sử dụng trong AI Overview.
• Sử dụng thẻ no-index: Thêm thẻ meta no-index vào các trang của bạn để hướng dẫn Google không lập chỉ mục nội dung đó. Điều này đảm bảo trang không xuất hiện trong AI Overview mà vẫn giữ nguyên trên kết quả tìm kiếm thông thường.
• Sử dụng thẻ no-snippet: Thẻ no-snippet giúp ngăn Google tạo đoạn trích văn bản cho các trang của bạn trong kết quả tìm kiếm thông thường, đồng thời ngăn nội dung được tóm tắt trong AI Overview.

Các câu hỏi thường gặp về AI Overview

AI Overview có thay thế đoạn trích nổi bật không?

Hoàn toàn KHÔNG. AIO và đoạn trích nổi bật (Featured Snippets) là các tính năng SERP riêng biệt và có khả năng tồn tại song song, phục vụ các mục đích khác nhau.

AI Overview xuất hiện trên Google thường xuyên như thế nào?

Hiện tại, chưa có bất kỳ dữ liệu công khai nào về tần suất xuất hiện chính xác của AI Overview. Tuy nhiên, theo SEMRush Sensor, AIO xuất hiện trung bình khoảng 6.71% truy vấn tìm kiếm tại thị trường Mỹ. Con số này dự kiến sẽ thay đổi đáng kể khi Google tiếp tục điều chỉnh giao diện và cách hiển thị các câu trả lời do AI tạo ra.

Nhìn chung, sự xuất hiện của AI Overview đã và đang tác động mạnh mẽ đến ngành SEO, làm thay đổi cách Google hiển thị và xếp hạng kết quả tìm kiếm. Nếu không có chiến lược tối ưu hóa phù hợp, website có thể bị sụt giảm lượng traffic và tỷ lệ nhấp (CTR). Vì vậy, để không bị tụt hậu trước khi AIO chính thức triển khai rộng rãi tại Việt Nam, bạn cần liên tục cập nhật xu hướng SEO và ứng dụng công nghệ AI vào tối ưu nội dung, giúp website giữ vững thứ hạng trên SERP và thu hút traffic bền vững.

>>> Đừng bỏ lỡ cơ hội phát triển thương hiệu với dịch vụ SEO website giá rẻ uy tín, chất lượng hàng đầu.